نقش سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید در افزایش تحمل گرما و بهبود کمیت و کیفیت بابونه (matricaria chamomilla l.)

سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید به طور مستقیم و غیر مستقیم آنزیم های آنتی اکسیدان را فعال می-کنند که می توانند به عنوان یک سوبسترای دهنده الکترون برای کاتالاز و پراکسیداز عمل نمایند و در کاهش تنش به وجود آمده نقش بازی می کنند. با توجه به نقش تعدیل کنندگی تنش گرما توسط هورمون های گیاهی؛ در این تحقیق اثر سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید بر خصوصیات مورفولوژیک و بیوشیمیایی گیاه بابونه آلمانی (رقم بونا) در شرایط طبیعی و تنش گرمای طبیعی مورد بررسی قرار گرفته است. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار، اجرا شده است. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح سالیسیلیک اسید (0، 5/12 ، 25 و50 میلی گرم در لیتر) و چهار سطح جاسمونیک اسید (0 ،1، 5/1و 2میلی گرم در لیتر) استفاده شد. گیاه بابونه در دو تاریخ کاشت معمول و تأخیری، در مواجه با تنش گرمایی قرار گیرد. صفات مورفولوژیک شامل وزن خشک گل ، وزن تر گل، ماده خشک گل، قطر گل، ارتفاع گیاه و صفات بیوشیمیایی شامل درصد اسانس و درصد کامازولن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر متقابل تنظیم کننده های رشد سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید بر وزن تر گل ، وزن خشک گل، میزان ماده خشک گل، درصد اسانس و درصد کامازولن معنی دار بود. نتایج اثرات ساده سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید بر درصد کامازولن و درصد اسانس نشان داد بیشترین درصد کامازولن در سطح 5/12 میلی گرم بر لیتر سالیسیلیک اسید (19/7 درصد) و 1 میلی گرم بر لیتر جاسمونیک اسید (22/7 درصد) و بیشترین درصد اسانس در سطح 50 میلی گرم بر لیتر سالیسیلیک اسید (49/0 درصد) و 5/1 میلی گرم بر لیتر جاسمونیک اسید (51/0 درصد) مشاهده شد. هم چنین اثر متقابل سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید بر صفت کامازولن نشان داد سطح 5/12 میلی گرم بر لیتر سالیسیلیک اسید و 1 میلی گرم بر لیتر جاسمونیک اسید بیشترین میزان کامازولن (93/8 درصد) را دارا بود. هم چنین سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید باعث افزایش تحمل گرما در گیاه بابونه شد و در نتیجه تعداد چین های برداشت (سه چین) در شرایط تنش گرما افزایش یافت و عملکرد گل بالاتر (5/1475 کیلوگرم بر هکتار) در شرایط تنش گرما حاصل شد. بنابراین یافته های ما نشان داد که سالیسیک اسید و جاسمونیک اسید بر متابولیت ثانویه کامازولن در شرایط تنش گرمایی اثر داشته است.